Rynek Główny w Krakowie to jeden z najbardziej znanych zabytków w Polsce i jedno z ciekawszych miejsc w Europie. Jeśli szykujecie się do wycieczki do Krakowa i szukacie informacji o Rynku to zapraszamy na garść przystępnie podanych faktów. Oto ciekawostki o Rynku Głównym w Krakowie.
Rynek Główny w Krakowie, jak sama nazwa wskazuje, jest głównym placem miasta. Słynny krakowski Rynek wytyczono już w 1257 roku przy okazji lokowania miasta na prawie magdeburskim.
Rynek w Krakowie ma kształt kwadratu, a jego wymiary to około 200×200 metrów. Powierzchnia Rynku to więc około 40 000 metrów kwadratowych.
Rynek w Krakowie był miejscem rozgrywania się wielu bardzo ważnych wydarzeń w historii nie tylko Krakowa, a całej Polski. To tu 24 marca 1794 na Rynku w Krakowie Tadeusz Kościuszko złożył przysięgę i został powołany na stanowisko naczelnika insurekcji. Na Rynku znajduje się płyta upamiętniająca to wydarzenie.
W 1525 roku Albrecht Hohenzolern złożył w Krakowie hołd królowi Zygmuntowi I Staremu. Wydarzenie z 10 kwietnia 1525 roku poprzedziło wcześniejsze zawarcie traktatu w wyniku którego Prusy Zakonne stały się Księstwem Pruskim, lennem Polski.
Na krótszej osi Sukiennic znajduje się przejście przy którym wisi nóż. Według legendy jest to nóż, którym jeden z braci budujących wieże kościoła Mariackiego zabić miał drugiego, którego wieża była wyższa. Zrozpaczony później miał skoczyć z wyższej wieży kościoła i popełnić samobójstwo. To jednak tylko durna legenda powtarzana przez przewodników po Krakowie. Prawdziwe pochodzenie noża nie jest znane. Dziś wisi tu tylko replika. Podobno nóż wisiał na Sukiennicach i służył jako przestroga dla złoczyńców i symbol tego, że za kradzież odcinane są ręce.
Wbrew powszechnej opinii Rynek Główny w Krakowie nie jest największym rynkiem ani w Polsce, ani w Europie. W Polsce większym rynkiem może pochwalić się Latowicz i Olecko.
Jedna z ulic odchodzących od Rynku Głównego w Krakowie różni się od pozostałych. Jest nią ulica Bracka, biorąca swoją nazwę od kościoła zakonu Franciszkanów, który znajduje się po drugiej jej stronie. Ulica ta prawdopodobnie powstała jeszcze przed lokacją Krakowa. W przeciwieństwie do pozostałych Bracka wygina się w łuk. Pozostałe ulice są proste. Przy ul. Brackiej znajduje się popularna kawiarnia Nowa Prowincja.
Poza Bracką ulice odchodzące od Rynku w Krakowie to: Wiślna, św. Anny, Szewska, Szczepańska, Sławkowska, św. Jana, Floriańska, Sienna i Grodzka. Z Rynku w Krakowie wejść można również na pl. Mariacki.
Myśląc Rynek można pomyśleć, że na jego środku znajduje się ratusz. W Krakowie ratusza nie ma, ani na środku gdzie stoją Sukiennice, ani nigdzie indziej. Ratusz w Krakowie został zburzony w 1820 roku. Jedyną pamiątką po krakowskim ratuszu jest wieża ratuszowa w Krakowie. Ciekawy krakowski punkt widokowy. Wieża jest dostępna do zwiedzania. Przeczytacie o niej więcej w naszym artykule o wieży ratusza w Krakowie.
26 czerwca 1898 roku w setnym roku urodzin Adama Mickiewicza na Rynku w Krakowie odsłonięto pomnik wieszcza według projektu Teodora Rygiera. 10 metrowy pomnik Adama Mickiewicza w Krakowie spotkał się z niezwykle chłodnym przyjęciem. Poddawano w wątpliwość artystyczną wartość dzieła. Nie da się ukryć, że pomnikowi Mickiewicza w Krakowie ciężko zrobić dobre zdjęcie. 17 sierpnia 1940 roku podczas niemieckiej okupacji Krakowa pomnik został zniszczony. Ponownego odsłonięcia dokonano 26 listopada 1955 roku.
Rynek w Krakowie ozdobiony jest jeszcze jedną rzeźbą o wątpliwej w wielu oczach wartości artystycznej – mowa o rzeźbie Igora Mitoraja ustawionej w okolicy wieży ratuszowej na Rynku, przez krakowian zwaną głową. Eros bendato miał początkowo zdobić okolice placu prze starym dworcem głównym lub na skwerze przed teatrem im. Juliusza Słowackiego. Wielu Krakowian do dziś żałuje, że rzeźba trafiła właśnie na Rynek Główny.
Jeśli usłyszycie od kogoś z Krakowa, że spotkanie ma rozpocząć się “pod Adasiem” lub “pod Skarbonką” musicie udać się właśnie na Rynek. Adaś to oczywiście pomnik Adama Mickiewicza. Skarbonka ustawiona jest po drugiej stronie Rynku.
Wiele osób sądzi, że na Rynku w Krakowie znajduje się kościół Mariacki. To mit. Kościół na Rynku w Krakowie to kościół św. Wojciecha. Bazylika Mariacka w Krakowie mieści się pod adresem plac Mariacki 5, a nie na Rynku.
Zapraszamy też do przeczytania zbioru największych ciekawostek o Krakowie.
13 lutego 1838 roku w południe z wieży kościoła Mariackiego popłynął grany na trąbce hejnał. Początkowo hejnał mariacki grano jedynie o 12:00, ale dziś melodia odgrywana jest częściej. Hejnał mariacki w Krakowie to krótka melodia w tonacji f-dur urywająca się w niespodziewanym momencie. Według legendy ma to związek z najazdem tatarów na Kraków. Trębacza próbującego ostrzec melodią gród miała trafić zabłąkana strzała. Hejnał odgrywany jest co godzinę na cztery strony świata. Z płyty Rynku odgrywanie hejnału obserwują zwykle setki turystów.
Pierzeje Rynku w Krakowie podzielone są na cztery linie kamienic – A-B, C-D, E-F, G-H. Przy Rynku w Krakowie znajduje się 44 kamienice.
Historia krakowskich Sukiennice sięga XIV wieku. Zabytek znajdujący się na środku Rynku w Krakowie wielokrotnie przebudowywano. Sukiennice zbudowano w latach 1344-1392, przebudowano w latach 1557-1559 oraz 1875-1879. Kiedyś kramów było więcej, a sama budowla wyglądała nieco inaczej. Dziś w Sukiennicach wciąż prowadzony jest handel – tym razem pamiątkami z Krakowa. Nad kramami położonymi na parterze znajduje się oddział Muzeum Narodowego w którym zobaczyć można m.in. słynny obraz Jana Matejki – Hołd Pruski.
Na budynku Sukiennic na Rynku Głównym odnaleźć można ślady po znajdujących się tu kiedyś sklepach. Na murach zachowała m.in. reklama słynnej lwowskiej fabryki kosmetyków Jana Ihnatowicza oraz reklama zapraszająca do sklepu Karola Rżący o których więcej w jednym z naszych starych artykułów. Tutaj zobaczyć możecie inne przedwojenne ślady w Krakowie.
21 marca 1890 roku na Rynku Głównym w proteście przeciwko przemilczeniu zbrodni katyńskiej przez komuchów aktu samospalenia dokonał żołnierz AK, Walenty Badylak. Emerytowany krakowski piekarz przykuł się łańcuchem do historycznej studni, oblał benzyną i podpalił. Walenty Badylak miał 76 lat. Na pamiątkę tego wydarzenia odsłonięto w 1990 roku pamiątkową tablicę.
Na płycie Rynku w Krakowie znajduje się jeszcze jedna tablica pamiątkowa. Najmłodsza upamiętnia datę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.
Poza Ratuszem w Krakowie zniszczono jeszcze jeden zabytek znajdujący się niegdyś na Rynku w Krakowie. Odwach ratuszowy był wartownią położoną przy wieży ratuszowej wzniesioną w 1782 roku. To właśnie tu 31 października 1918 roku nastąpiło uwolnienie Krakowa od władzy austriackiego zaborcy. Od odzyskania niepodległości do 22 października 1934 na pamiątkę odzyskania władzy nad miastem odbywała się uroczyste zmiany warty. Odwach przetrwał I wojnę, widział odzyskanie niepodległości, przetrwał II wojnę, ale nie przetrwał komuny. Budynek zniszczono w 1946 roku.
Na parterze Kamienicy pod Blachą mieści się słynny drink bar Vis-a-Vis w którym przesiadywać zwykł Piotr Skrzynecki, założyciel słynnej Piwnicy pod baranami. 29 czerwca 2000 roku Zbigniew Preisner ufundował Skrzyneckiemu pomnik, który można zobaczyć przed wejściem.
Poza ratuszem i odwachem ratuszowym w Krakowie na Rynku znajdowały się jeszcze inne budynki, które nie przetrwały do naszych czasów. Wielka Waga zwana też Wagą Ołowianą została zniszczona z końcem XIX wieku. Krócej stał budynek Wagi Woskowej czyli Mała Waga. Ta zniszczona została w 1801 roku.
Nie każdy to wie ale kiedyś po Rynku Głównym jeździły tramwaje. Pierwsze linie łączyły Rynek z ul. Sienną, Starowiślną i Dietla, następnie przejeżdżały tędy tramwaje łączące Most Podgórski z dworcem kolejowym oraz z Parkiem Krakowskim, Zwierzyniec z Rogatką Wrocławską oraz Rynek Główny z Parkiem Jordana. Tramwaje przejeżdżały nawet przez słynną Bramę Floriańską. Ostatni tramwaj na Rynek wjechał w dniu 27 czerwca 1952 roku.
Dłużej niż tramwajem wolno było jeździć po Rynku w Krakowie samochodem. Ruch kołowy wyrzucono z Rynku w 1979 roku.
Niestety Rynek w Krakowie nie oparł się komercjalizacji. W kwietniu 2017 roku w miejscu starych delikatesów otwarto tu dyskontowy sklep portugalskiej sieci Jeronimo Martins – Biedronka. Przy Rynku działa również sieciówka Starbucks i Costa Coffee, a także sklep z ubraniami budżetowej marki Zara z segmentu fast fashion.
Pod stopami milionów turystów przechadzających się po krakowskim Rynku znajduje się… cmentarz. Cmentarz w miejscu dzisiejszego Rynku Głównego powstał jeszcze w czasach przedlokacyjnych czyli przed 1257 rokiem. Większość szkieletów przeniesiono do kościoła Mariackiego ale niektóre wciąż można zobaczyć w Podziemiach Rynku.
Pod wschodnią częścią Rynku w Głównego znajduje się jedna z największych atrakcji Krakowa – oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – Podziemia Rynku w Krakowie. Pod ziemią zobaczysz można ślady Kramów Bogatych, XI-wieczne cmentarzysko, makietę XV-wiecznego Krakowa i wiele innych ciekawostek. Przejście najdłuższej trasy trwa około dwóch godzin.
Poza dorożkami czy pomnikiem Adama Mickiewicza kolejnym symbolem Rynku w Krakowie są słynne krakowskie kwiaciarki. Wokół monumentu wieszcza kupić można bukiety i pojedyncze kwiatki. Niestety parasole reklamowe jednej z rozgłośni radiowych na straganach psują nieco klimat…
Krakowski Rynek ma swoją krzywą wieżę. To wspomniana już wcześniej wieża ratusza. Podobnie jak słynna wieża we włoskim mieście również ta w Krakowie jest nieco odchylona od pionu.
Mimo, że krakowski Rynek przetrwał w prawie niezmienionej formie przez setki lat to jego powierzchnia nie do końca zachowała się w oryginale. To po czym dziś stąpamy na Rynku to efekt remontu z początku XXI wieku.
W kościele na Rynku w Krakowie odprawiana jest najpóźniejsza msza święta w mieście. W kościele św. Wojciecha ostatnia msza w Krakowie rozpoczyna się o 21.37. W godzinę śmierci Papieża Jana Pawła II.
W 1978 roku całe historyczne centrum Krakowa, a więc również i Rynek Główny, zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Polecamy również: