Park Bednarskiego w Podgórzu. Najdzikszy park w Krakowie

Najsłynniejszym parkiem w Krakowie jest oczywiście Park im. Henryka Jordana położony zaraz obok krakowskich Błoń. Parków w Krakowie jest znacznie więcej i dziś przyglądniemy się jednemu z tych mniej znanych – Parkowi Bednarskiego w Podgórzu. Zdecydowanie nie jest to najlepiej utrzymany park w Krakowie ale jego malownicze położenie i bogata historia sprawia, że naprawdę warto tu przyjść. Park Bednarskiego to jedno z ciekawszych miejsc na Podgórzu. Oto historia Parku Bednarskiego, atrakcje, parking i informacje o planach jego “rewitalizacji”.

 


Park Bednarskiego – krótka historia

Łatwo zgadnąć, że podgórski Park imienia Wojciecha Bednarskiego był inicjatywą Wojciecha Bednarskiego właśnie. Bednarski był radnym Podgórza, pedagogiem i działaczem społecznym, dyrektorem utworzonej w 1894 roku Szkoły Ludowej w Podgórzu.
 

 
Bednarski był orędownikiem utworzenia parku i jednym z jego późniejszych fundatorów. Projekt zagospodarowania dawnego kamieniołomu i przekształcenia go w park powstał w 1884 roku, prace na jego terenie rozpoczęto w 1891 roku. Park w pierwotnym kształcie otwarto w niedziele 19 lipca 1896 roku.

 

Założyciel i główny opiekun jego p. Bednarski, dyrektor kasy zaliczkowej, potrafił w dziwnie umiejętny sposób skonfiskować na korzyść publiczności podgórskiej olbrzymi , wypełniający słynne Krzemionki, i otworzył tam tyle przepięknych perspektyw na okolice krakowskie, że zdumione oko nie wie samo czem ma się dłużej zatrzymać – opisywał tygodnik Kraj z 14 sierpnia 1896 roku

 

Początkowo park nie zajmował jeszcze tak dużej powierzchni jak obecnie (ok. 10 hektarów) bowiem z niektórych fragmentów wciąż czerpano kamienie. Uruchomiono podium dla orkiestry i zbudowano boisko. Z czasem trwała rozbudowa.

 

W głębokiej kotlinie, otoczonej wspaniałą ramą wysokich skał, mieszczą się już obecnie: obszerny plac do ćwiczeń, miejsce do zabaw dla dzieci i pawilon dla orkiestry, a wkrótce staną rozliczne przyrządy i urządzenia ku zabawie szerszych tłumów, oraz pawilon restauracyjny. W tak zwanej “dolinie Mickiewicza” stoi biust wieszcza, zaś w górnej części parku biust Sobieskiego. Flora obfituje w rozliczne okazy – zachwycał się dziennik Nowa Reforma z 16 kwietnia 1899 roku

 

 
Jeszcze przed I wojną światową park nazwano imieniem Wojciecha Bednarskiego zmarłego w 1914 roku. Wojciech Bednarski był ojcem Adama Bednarskiego znanego lekarza okulisty, dziekana Katedry Okulistyki Uniwersytetu Lwowskiego zmarłego we Lwowie w 1941 roku.

 

Przyjęto do wiadomości oddanie w zarząd miastu inwentarza parku na Krzemionkach przez p. Wojciecha Bednarskiego. – Burmistrz postawił wniosek, aby p. Bednarskiemu, z którego inicjatywy park na Krzemionkach założonc, złożyć podziękowanie, park nazwać imieniem Wojciecha Bednarskiego i prosić założyciela, aby i nadal parkowi użyczał swej opieki. Wniosek jednomyślnie przyjęto – czytamy w artykule o obradach Rady Miasta Podgórza w październiku 1907

 

Park Bednarskiego w czasie II wojny światowej. Fot. ze zbiorów NAC; syg. 2-8349; Ewald Theuergarten

Park na Krzemionkach, owoc długoletniej, gorliwej pracy p. dyrektora Bednarskiego jest dziś ozdobą nie tylko Podgórza, lecz u Krakowa. Kto pamięta te dzikie skały, nie zrozumie, jak i kiedy powstały tam piękne plantacye, chodniki, wyrosły drzewa, krzewy, jednem słowem stworzono ogród bardzo miły i mający piękną przyszłość. Warunki naturalne, malownicze położenie, wyborne powietrze, wspaniałe widoki na daleką okolicę, połączone z pracą i nakładem wydały to dzieło. Dziwi nas tylko, że Krakowianie dotychczas bardzo mało tam uczęszczają. Kogo nie stać na wyjazd na wieś, kto obowiązkami do miejsca przykuty, ten niechaj w wolnej chwili spieszy na Krzemionki – zachęcał artykuł opublikowany w gazecie Nowa Reforma z 14 sierpnia 1897 roku

 
W okresie międzywojennym parkowa altana została przebudowana i na jej miejscu powstał pawilonik w modernistycznym stylu. W 1937 roku do popiersia Mickiewicza, Kościuszki i Sobieskiego dołączyło jeszcze jedno – popiersie Wojciecha Bednarskiego.

 

 

Niestety te pierwsze nie przetrwały do czasów współczesnych i dziś podziwiać można tylko pomnik Bednarskiego.
 

Park jest jednym z najbardziej zapuszczonych parków w Krakowie co nadaje mu naprawdę niezwykłego charakteru. W parku rozwinięta jest infrastruktura w postaci ławek, oświetlenia i sprzętów do zabawy dla dzieci. Można tu spotkać liczne ptaki oraz różne gatunki wiewiórek.
 

 
Warto zwrócić uwagę na willę ogrodnika parku, a także okazałe schody z lat 60. ubiegłego wieku od strony pl. Niepodległości. Niestety w czasach ich budowy za komuny zniszczono oryginalne ławki i studnie parkowe. W czasach komuny wiele alejek zalano asfaltem, którym niestety pokryte są do dziś.

 


Atrakcje Parku Bednarskiego i w jego pobliżu


 
W dzisiejszej formie Park Bednarskiego to idealne miejsce na jazdę na rowerze MTB, spacer czy bieganie. Z parkowych wzniesień wiosną i jesienią można obserwować ładne widoki na Kraków, chociaż w czasach budowy były zdecydowanie ładniejsze.
 
Z samego parku istnieje ciekawy widok na budynek obecnego IV liceum Tadeusza Kościuszki czyli gmach Cesarsko-Królewskiego Gimnazjum w Podgórzu z 1914 roku powstały według planów Jerzego Struszkiewicza..
 

 

Wspominaliśmy już o Rynku Podgórskim i kościele św. Józefa ale jest to jedyna atrakcja wokół parku.
 
Wybierając się do Parku Bednarskiego w Podgórzu warto zwrócić uwagę na wspominane powyżej popiersie, a także na dwie okazałe wille przy Placu Lasoty. Willa Julia położona pod numerem 2 należała wcześniej do rodziny Wojciecha Bednarskiego.

 

 
Budynek wzniesiono w 1903 roku według planów Władysława Ekielskiego. Willa nazwana jest imieniem Julia na cześć żony Wojciecha Bednarskiego – Julii z Adamskich.
 
Zaraz obok warto spojrzeć na nieco starszą Willę Mira z lat 1896-97 zbudowaną dla aptekarza Dyonizego Matuli według planów Józefa Kryłowskiego. Obok pod adresem pl. Lasoty 3 stoi Willa Wisłockich na której zobaczyć można tablicę pamiątkową poświęconą Antoniemu Stawarzowie, dowódcy powstania krakowskiego z 1918 roku, który wówczas w niej mieszkał. Przy placu stoi pomnik Edwarda Dembowskeigo

 


Park Bednarskiego – parking i podsumowanie


 

Zwykle jesteśmy gorącymi przeciwnikami wszelkiej maści “miejskich aktywistów” i “miejskiego aktywizmu”, którego efekty od lat utrudniają normalne życie w mieście ale w tym wypadku nie sposób nie zgodzić się z postulatami grupy znanej pod nazwą “Akcja ratunkowa dla Krakowa”, która sprzeciwia się m.in. budowie “ażurowego płotu” zasłaniającego piękne widoczne w parku skały czy wycince drzew w Parku Bednarskiego.
 

Planowana “rewitalizacja” parku ma kosztować 16 milionów złotych i przez czas jej trwania park ma być zamknięty dla mieszkańców i odwiedzających. Jeśli chcecie zobaczyć najbardziej malowniczy park w Krakowie w prawie nienaruszonym kształcie to jest na to ostatni dzwonek. Później będzie to wyglądać już zupełnie inaczej i wcale nie powiedziane, że lepiej.

 

Tablica pamiątkowa wmurowana przy schodach z okazji 100-lecia parku

Pod Park Bednarskiego w Krakowie bardzo łatwo dojechać i zaparkować. Najbliżej stanąć można przy ul. Parkowej lub przy pl. Lasoty. Można stanąć przy Jana Zamoyskiego albo przy Rynku Podgórskim i zobaczyć przy okazji prześliczny kościół pw. św. Józefa. Inną opcją jest dojazd w górę ulicą Krzemionki i zaparkowanie na parkingu niedaleko wieży telewizyjnej.
 
Najlepiej wybrać się tu w niedziele lub święta bowiem wówczas nie działa strefa płatnego parkowania. Ewentualnie rankiem w tygodniu – darmowy parking do 10:00.

 
Polecamy również: