Plac Inwalidów w Krakowie – skąd nazwa? Etymologia, stare zdjęcie

Plac Inwalidów w Krakowie jest jednym z większych punktów przesiadkowych w mieście. Przystanek tramwajowy i autobusowy odgrywają znaczną rolę ale jest to też ciekawe miejsce, które historycznie nie zawsze wyglądało tak jak dzisiaj. Jaka jest historia Placu Inwalidów? Skąd nazwa Plac Inwalidów? Jak kiedyś wyglądał Plac Inwalidów? O tym dzisiaj.

 


Skąd nazwa Placu Inwalidów

Już rzut oka na kamienice otaczające plac wystarczy by stwierdzić, że jego historia nie może być przesadnie długa. Plac w okolicy Parku Krakowskiego funkcjonował przez długie lata ale zabudowa okolicy to dopiero okres dwudziestolecia międzywojennego. Również w dwudziestoleciu plac doczekał się swojej nazwy pod którą znany jest i współcześnie. W dzienniku Czas z 26 stycznia 1938 roku w artykule Nowe nazwy ulic w Krakowie czytamy:
 

Rada Miejska w Krakowie na posiedzeniu w dniu 2 grudnia 1937 r. uchwaliła szereg zmian, względnie nowych nazw ulic w Krakowie, m.in.: w dz. XV: placowi przed parkiem Krakowskim u wylotu ul. Karmelickiej między ulicami Ruską i Wybickiego, nazwę Placu Inwalidów

 

Stare zdjęcie Placu Inwalidów w 1938 roku od strony ul. Karmelickiej. Fot. ze zbiorów NAC; syg. 1-U-2468

Wiele osób zastanawia się dlaczego plac nazwano właśnie placem inwalidów. Wbrew temu co mogą pomyśleć przedstawiciele pewnej strony sporu politycznego nie chodzi wcale o wytykanie niepełnosprawności i nie ma żadnej potrzeby nazywania placu Inwalidów placem niepełnosprawnych. W przypadku placu w Krakowie, a także wszelkich innych ulic w Polsce, chodzi oczywiście o inwalidów wojennych z I wojny światowej.
 
Do sfinalizowania nadania nazwy doszło dopiero w 1938 roku w ramach obchodów 20-lecia istnienia Związku Inwalidów Wojennych w Krakowie

 

Dnia 5-go czerwca Kraków, pierwsze miasto w Polsce, dla upamiętnienia ofiary męki i krwi nazwie na zawsze jeden z swych pięknych placów Placem Inwalidów. Poprzedzi ten akt uroczyste ogłoszenie deklaracji ideowej Związku Inwalidów Wojennych – czytamy w Czasie z 3 czerwca 1938 roku

 
Organizacja zrzeszająca inwalidów wojennych została powołana do życia latem 1917 roku w Krakowie jeszcze w czasie austriackiej okupacji.

 


Ciekawe budynki przy pl. Inwalidów


 

W czasie międzywojennej rozbudowy okolicy Placu Inwalidów powstało wiele interesujących budynków. Warto zwrócić uwagę na Dom Profesorów UJ pod numerem 4, Dom Cechu Rzemiosł Różnych pod numerem 5, a także dom Lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych pod numerem pl. Inwalidów 6 z lat 1927-1929. Zaraz obok znajduje się okazała kamienica czynszowa Będzikiewicza z lat 1930-1931. Z Placu Inwalidów bardzo dobrze widoczny jest też zabytkowy Dom Śląski pod adresem Królewska 1 i Pomorska 2-4 zbudowany z inicjatywy Związku Obrony Kresów Zachodnich w latach 1932-1937.
 
Na skwerze przy pl. Inwalidów łatwo odszukać zarys niemieckiego schronu przeciwlotniczego LS–Deckungsgräben z 1944 roku.
 

 
W czasach komuny plac przemianowano na Plac Wolności. Na środku placu stał Pomnik Braterstwa mający być pamiątką po wejściu Armii Czerwonej do Krakowa w 1945 roku. W 1991 roku pomnik usunięto i przywrócono pierwotną nazwę placu. Przy Placu Inwalidów znajduje się jeden z najważniejszych przystanków przesiadkowych w tej części Krakowa.

 
Warto przeczytać również: