Częstochowa kojarzy się większości osób wyłącznie z sanktuarium na Jasnej Górze, ale czy w mieście są jeszcze jakieś inne atrakcje i zabytki? Oto kilka ciekawych miejsc w Częstochowie i w okolicach Częstochowy, które warto zobaczyć podczas weekendowego wyjazdu lub w czasie zwiedzania Częstochowy w jeden dzień.
Sanktuarium Jasna Góra
Tego miejsca w Częstochowie nie trzeba przedstawiać chyba żadnemu Polakowi. Słynny klasztor to jedno z najbardziej symbolicznych miejsc w kraju. Historia Jasnej Góry zaczyna się w XIV wieku . Klasztor został założony przez Ojców Paulinów sprowadzonych w tym czasie do Polski. Pierwsze dokumenty o pielgrzymkach pochodzą z XV wieku, gdy nadano wówczas klasztorowi przywileje odpustowe. Od tego czasu Jasna Góra stała się jednym z najbardziej czczonych miejsc dzięki świętemu obrazowi Matki Boskiej Częstochowskiej – Czarnej Madonnie z Częstochowy, ikonie z XIV wieku. Klasztor był oblegany przez wojska szwedzkie w 1655 roku i skutecznie obroniony. Czy obrona była tak bohaterska jak jest to przedstawiane jest sprawą dyskusyjną. Jedno jest pewne – do dziś pielgrzymi uczestniczą masowo w uroczystościach maryjnych, takich jak Święto Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski 3 maja, Wniebowzięcie NMP w dniu 15 sierpnia lub Narodzenie Najświętszej Maryi Panny 8 grudnia.
Kaplica Matki Bożej Częstochowskiej
Na Jasnej Górze przechowywana jest Czarna Madonna w kaplicy zbudowanej w XIV wieku. Cudowny obraz można zobaczyć w kaplicy oddzielone od prezbiterium kratą. Jest to miejsce sprawowania sakramentów i codziennych modlitw. Kaplica to najważniejsze miejsce dla wiernych pielgrzymujących na Jasną Górę. To tu w hebanowym ołtarzu z 1645 roku umieszczony jest Cudowny Obraz Matki Bożej Częstochowskiej. Historia kultu ikony sięga XII wieku. Nie wiadomo kiedy dokładnie powstał. Datowany jest różnie – od I do XIV wieku. Obraz z Częstochowy jest jednym z najbardziej znanych symboli w Polsce. Cudowny obraz nie jest jedynym dziełem sztuki są tu też renesansowe freski na ścianach.
Muzeum Jasnogórskie i wieża widokowa
Czarna Madonna jest głównym powodem odwiedzin Jasnej Góry ale nie jest to oczywiścia jedyna atrakcja kompleksu klasztornego. Wśród atrakcji Jasnej Góry wymienić można muzeum 600-lecia Jasnej Góry, muzeum w bastionie św. Rocha, Arsenał z 1680 roku oraz najstarszą część ekspozycji – skarbiec w któym znajduje się medal Lecha Wałęsy oraz zdobycze wojenne Jana III Sobieskiego i wrota fiarowane przez Lecha Kaczyńskiego. Poza tym nawiększą atrakcją jest wieża klasztoru. Wieża jasnogórska wznosi się na 106,3 metra wysokości. Do pokonania 519 schodów. To największa kościelna wieża w Polsce. Odbudowana po pożarze z 1900 roku. Wieża na Jasnej Górze dostępna jest do zwiedzania od marca do grudnia.
Ratusz
Klasycystyczny Ratusz powstał w latach 1828-1836 na Placu Władysława Biegańskiego podczas połączenia Starej i Nowej Częstochowy. W 1908 roku dobudowano dodatkową kondygnację i okrągłą wierzę. Ratusz to jeden z symboli nowoczesnej Częstochowy. Od 1967 roku w ratuszu działa Muzeum Częstochowskie w skład którego wchodzą eksponaty związane z wybitnymi przedstawicielami miasta oraz wystawa historyczna Dzieje Miasta Częstochowy. Bilet wstępu kosztuje 14 zł i poważnia do wejścia do wszystkich obiektów wchodzących w skład muzeum – ratusza, Galerii Dobrej Sztuki, pawilonu w Parku Staszica, zagrody, Muzeum Górnictwa Rud Żelaza, Domu Poezji i wystawy historycznej Żydzi Częstochowianie.
Kościół św. Andrzeja i św. Barbary
Na południe od Jasnej Góry znajduje się barokowy kościół św. Barbary i św. Andrzeja Apostoła, którego historia sięga 1637 roku. Ten kościół istnieje dzięki legendzie związanej z Czarną Madonną. Opowiada się, że w 1430 roku Rabusie husyccy opuścili tu ikonę po splądrowaniu klasztoru, a w źródełku obmyto sprofanowany obraz by go oczyścić. Kościół zastąpił wcześniejszą stojącą w tym miejscu kaplicę. Przez lata świątynię rozbudowywano dodając m.in. dodatkowe kaplice.
Muzeum zapałek
Propozycja dla tych, którzy chcą zobaczyć coś poza atrakcjami religijnymi. Muzeum Produkcji Zapałek w Częstochowie przy ul. Ogrodowej 68 znajduje się w miejscu utworzonej w 1881 roku fabryki, która działała w tym miejscu aż do 2010 roku. Produkowano tu zapałki z charakterystycznym czarnym kotem na etykiecie. W fabryce niezwykłe jest to, że maszyny starej linii produkcyjnej nie zmieniły się od lat 30-tych ubiegłego wieku. Maszyny te są sprawne i podczas wizyty z przewodnikiem można zobaczyć, jak drewno ze zwykłego kawałka drewna zamienia się w pełni funkcjonalną zapałkę. Na muzeum poza linią produkcyjną składają się dwie sale wystawowe z pomysłowymi rzeźbami z zapałek i licznymi zabytkowymi pudełkami z czasów przedwojennych. Wstęp za 10 zł, zwiedzanie trwa około godziny.
Parki podjasnogórskie
W dół wzgórza po wschodniej stronie Jasnej Góry znajduje się dwa sąsiadujące parki, Park Staszica i Park 3 Maja. Łączna powierzchnia tzw. parków jasnogórskich to 11,8 hektara. Parki oddziela główna droga prowadzona do klasztoru – Aleja Najświętszej Maryi Panny i Aleja Henryka Sienkiewicza. Parki położone pod klasztorem na zboczu Jasnej Góry stanowią zabytek wpisany do rejestru po II wojnie światowej. Poza samymi starymi drzewami zabytkami w parkach są zabudowania powstałe przy okazji Wielkiej Wystawy Przemysłowo-Rolniczej z 1909 roku. Wśród nich jest tradycyjne gospodarstwo, dawne obserwatorium, secesyjny pawilon na wystawy czasowe i urocza altana koncertowa. W Parku Staszica zobaczyć można 1300 drzew mających od 100 do 150 lat. W Parku 3 Maja znajduje się 1600 drzew.
Aleje Częstochowie
Pełna nazwa tej prestiżowej dwukilometrowej alei to Aleja Najświętszej Maryi Panny. Początkowo droga o łączyła Starą i Nową Częstochowę. Aleje to dwa pasy ruchu otaczające położoną po środku promenadę. Czytelnikom bloga może kojarzyć się ze słynną d. ul. Akademicką we Lwowie. To tędy przechodzą pielgrzymi i pątnicy idący do klasztoru. W okolicy prestiżowego traktu położone są liczne lokale gastronomiczne, rzeźby i fontanny.
Dom Frankego
Przyjeżdżając do Częstochowy warto zwrócić uwagę na elkektyczną kamienicę u zbiegu I Alei i ulicy Wilsona – Dom Frankego. To budynek powstały w lataach 1901-1903 dla przemysłowca Adolfa Frankego. Przed wojną w budynku funkcjonowały prestiżowe sklepy i hotel Viktoria, w czasie II wojny budynek znalazł się na granicy częstochowskiego getta. Z jednej strony gmachu wychodziło się na “aryjską” stronę, z drugiej do getta. Po likwidacji getta Dom Frankego stał się niemieckim hotelem wojskowym i szpitalem. Po wojnie budynek przemieniono m.in. na urząd a potem liceum plastyczne z internatem.
Zamek Bobolice
Zamek królewski w Bobolicach i zamek w Olsztynie są najbardziej wysuniętą na północ linią umocnień, głównie z XIV wieku wchodzących w skład słynnego Szlaku Orlich stworzonych przez Kazimierza Wielkiego.
W skład około 160 kilometrowego szlaku wchodzi 25 zamków na Śląsku i w Małopolsce. Towarzyszy mu także ścieżka rowerowa o długości 190 kilometrów. W okolicach Częstochowy zobaczyć można Zamek Bobolice z XIV wieku zbudowany jako niewielka twierdza broniąca Polski od strony czeskiej Korony. Z ciekawostek warto wymienić, że kręcono tu serial Korona Królów. Na zamku działa hotel i restauracja. Część można zwiedzać za 15 złotych. Wstęp na błonia zamku to koszt 7 zł.
Zamek Olsztyn
Na wapiennych skałach kilka minut jazdy na południowy wschód od Częstochowy znajdują się malownicze ruiny XIV-wiecznego zamku również wchodzące w skład Szlaku Orlich Gniazd. Był to kiedyś element rozległego systemu umocnień ustanowionego przez króla Kazimierza Wielkiego w celu obrony Małopolski przed Czechami. Zamek był oblegany przez książęta i szlachciców. Niestety nie zachował się w dobrym stanie przez najazd Szwedów, którzy częściowo zburzyli fortyfikacje w 1655 roku podczas Potopu. Dziś z zamku można oglądać mury części mieszkalnej, wieże, fragmenty murów budynków gospodarczych, częściowo także piwnice. Zwiedzanie zamku kosztuje 7 zł, by wejść na zachowany na wieży punkt widokowy trzeba wyciągnąć z kieszeni dodatkowe cztery złote.
Złota Góra
W wschodniej części Częstochowy znajduje się 281-metrowe wzgórze, w którym kiedyś wydobywano wapień górnojurajski. Złota Góra to także malowniczy punkt widokowy do podziwiania Częstochowy i Jasnej Góry. Na samym szczycie znajduje się niewielki parking więc by podziwiać panoramę miasteczka nie trzeba nawet wysiadać z auta. Na wzgórzu mieszczą się dwa nieczynne kamieniołomy – Saturn i Adam oraz jeszcze jeden punkt widokowy Kamieniołom na Mirowie. W dolnej części wzgórza znajduje się Park Miniatur Skalnych w Częstochowie w którym w skali 1:25 i 1:10 zostały wykonane zabytki takie jak Plac Świętego Piotra w Rzymie, Ostra Brama w Wilnie, Dom Marii Panny w Efezie czy Bazylika Grobu Świętego w Jerozolimie. Wstęp do parku miniatur to koszt około 20 zł.
Stary Rynek
O tym dzisiaj nie wszyscy wiedzą w średniowieczu ten skromny plac o wymiarach 100×66 metrów był miejscem krzyżowania się szlaków handlowych. Przez wiele lat było centrum handlowym, a jego znaczenie zaznaczył Ratusz, niestety nie wiadomo dokładnie w którym miejscu się znajduje. Stary Rynek nie jest może zbyt imponującym miejscem, ale to tu kończy się słynny Szlak Orlich Gniazd. Podobno w karczmie przy Rynku nocował Napoleon Bonaparte przed atakiem na Moskwę.